Υποσπαδίας

Ο υποσπαδίας είναι η πάθηση κατά την οποία το στόμιο της ανδρικής ουρήθρας δε βρίσκεται στη φυσιολογική του θέση, στην κορυφή δηλαδή της βαλάνου, αλλά χαμηλότερα στην κάτω επιφάνεια του πέους, κάτι το οποίο οφείλεται σε ατελή διαμόρφωση της ουρήθρας κατά την εμβρυική ζωή.

Ανάλογα με το σημείο στο οποίο έχει διακοπεί η διάπλαση της ουρήθρας, το παθολογικό στόμιο μπορεί να βρίσκεται είτε στη βάλανο, αρκετά κοντά στη φυσιολογική του θέση – υψηλός υποσπαδίας- είτε χαμηλότερα στο πέος, ακόμη και στην περιοχή του οσχέου – χαμηλός υποσπαδίας. Η κατάσταση αυτή δεν επηρεάζει μόνο την εμφάνιση αλλά και τη λειτουργικότητα του πέους και για το λόγο αυτό θα πρέπει να θεραπεύεται έγκαιρα πριν αρχίσει να επηρεάζει την ψυχολογία του αγοριού.

Η αντιμετώπιση είναι χειρουργική και η ενδεδειγμένη ηλικία είναι το διάστημα από 6 έως 12 μηνών. Η χειρουργική τεχνική που θα ακολουθηθεί επιλέγεται αναλόγως της μορφής και της βαρύτητας του υποσπαδία, αλλά και της εμπειρίας του παιδοχειρουργού. Η έγκαιρη αντιμετώπιση εξασφαλίζει τόσο τη φυσιολογική εμφάνιση των έξω γεννητικών οργάνων αλλά και φυσιολογική λειτουργικότητα κατά την ενήλικο ζωή.

Κρυψορχία

Με τον όρο κρυψορχία εννοούμε την απουσία του ενός ή και των δύο όρχεων από το όσχεο όπου είναι η φυσιολογική τους θέση. Αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι η κάθοδός του, που πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια της εμβρυικής ζωής, διακόπτεται πριν ολοκληρωθεί.

Το αποτέλεσμα είναι ο όρχις να παραμείνει σε κάποιο σημείο της πορείας του μέσα στην κοιλιά ή στο βουβωνικό πόρο. Υπάρχει επίσης πιθανότητα να εντοπίζεται σε σημείο εκτός της φυσιολογικής του πορείας, κατάσταση που χαρακτηρίζεται ως εκτοπία. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις επηρεάζεται η λειτουργική ικανότητα του πάσχοντος όρχεως καθώς καταστρέφονται σταδιακά τα κύτταρα τα οποία επρόκειτο στη συνέχεια να διαφοροποιηθούν σε σπερματοζωάρια.

Επιπλέον, η κρυψορχία αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο ανάπτυξης όγκων στον όρχι ο οποίος βρίσκεται σε μη φυσιολογική θέση.

Για τους λόγους αυτούς πρέπει η πάθηση αυτή να αντιμετωπίζεται στην ενδεδειγμένη ηλικία, η οποία είναι από τους 6 μήνες της ζωής και όχι αργότερα από τους 18 μήνες. Τις περισσότερες φορές η αποκατάσταση γίνεται ανοικτά, για τους όρχεις που βρίσκονται στη βουβωνική χώρα. Στην περίπτωση που ο όρχις βρίσκεται μέσα στην κοιλιά, η λαπαροσκόπηση είναι η μέθοδος εκλογής τόσο για την αναγνώρισή του όσο και για τη διόρθωση της θέσης του.

Η αληθής κρυψορχία πρέπει πάντως να διακρίνεται από την περίπτωση του ανελκόμενου όρχεως, κατά την οποία ο όρχις έλκεται προς τα επάνω μετά από αντανακλαστική σύσπαση του κρεμαστήρα μυός, επανέρχεται όμως στο όσχεο σε συνθήκες ηρεμίας και τις περισσότερες φορές δεν έχει ένδειξη χειρουργικής αντιμετώπισης. Ο παιδοχειρουργός είναι ο ειδικός που θα διακρίνει τις δύο αυτές καταστάσεις και θα προτείνει τη σωστή αντιμετώπιση.

Φίμωση

Με τον όρο φίμωση χαρακτηρίζεται η κατάσταση εκείνη κατά την οποία υπάρχει αδυναμία πλήρους αποκάλυψης της βαλάνου, εξαιτίας παθολογικής στένωσης της ακροποσθίας.

Η κατάσταση αυτή πρέπει να διακρίνεται από τη φυσιολογική αδυναμία αποκάλυψης λόγω των βαλανοποσθικών συμφύσεων με τις οποίες γεννιούνται τα αγόρια. Οι συμφύσεις αποτελούν φυσιολογικό στάδιο της διάπλασης της ακροποσθίας και λύνονται σταδιακά από μόνες τους, συνήθως μέχρι το πέρας της νηπιακής ηλικίας.

Η παθολογική φίμωση εμφανίζεται σε μεγαλύτερη ηλικία και οφείλεται σε παρουσία ουλώδους ιστού στο άνω όριο της ακροποσθίας, η οποία χάνει τη φυσιολογική της ελαστικότητα και αποκτά έναν ουλώδη στενό δακτύλιο. Αυτό οφείλεται είτε σε παλαιούς μικροτραυματισμούς συνεπεία βίαιων χειρισμών διάνοιξης ή φλεγμονών, ενώ σχετικά συχνή αιτία είναι και η «ξηρωτική βαλανίτιδα», μια φλεγμονώδης δερματοπάθεια αγνώστου αιτιολογίας που επηρεάζει συνήθως αγόρια ηλικίας άνω των 5 ετών.

Οι καταστάσεις αυτές αποτελούν και τις μόνες που έχουν ένδειξη χειρουργικής αντιμετώπισης. Αυτή μπορεί να είναι είτε πλαστική της ακροποσθίας με αφαίρεση μόνο του πάσχοντος ουλώδους τμήματος και διατήρηση κατά το δυνατόν της φυσιολογικής εμφάνισης του πέους, είτε περιτομή με πλήρη εκτομή της ακροποσθίας. Η απόφαση καλό είναι να εξατομικεύεται αναλόγως της ένδειξης και κατόπιν συζήτησης με τους γονείς.

Κιρσοκήλη

Η κιρσοκήλη αποτελεί πάθηση της προεφηβικής και κυρίως της εφηβικής ηλικίας. Πρόκειται για παθολογική διεύρυνση του φλεβικού δικτύου των όρχεων εξαιτίας ανεπάρκειας των σπερματικών φλεβών.

Σε ποσοστό άνω του 90% συναντάται στην αριστερή πλευρά. Μεσοπρόθεσμα η κιρσοκήλη μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ανάπτυξη και τη λειτουργικότητα του όρχεως.

Για το λόγο αυτό, με συγκεκριμένες ενδείξεις οι οποίες είναι καλό να ακολουθούνται, συνιστάται η χειρουργική της αντιμετώπιση. Τα τελευταία χρόνια, η λαπαροσκοπική χειρουργική έχει διευκολύνει σε μεγάλο βαθμό τη θεραπεία της πάθησης αυτής, αφού ο χειρουργικός χρόνος είναι σημαντικά μικρότερος, ο χρόνος ανάρρωσης επίσης, ενώ, χάρη στη μεγέθυνση που προσφέρει το λαπαροσκόπιο, είναι δυνατή η διατήρηση των λεμφαγγείων του όρχεως- πράγμα ιδιαίτερα σημαντικό για την αποφυγή μετεγχειρητικών επιπλοκών.

Σύμμυση των μικρών χειλεών του αιδοίου

Η σύμμυση των μικρών χειλεών του αιδοίου αποτελεί τη συχνότερη πάθηση των έξω γεννητικών οργάνων στα κορίτσια. Πρόκειται για συμφύσεις που αποκλείουν σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό της είσοδο του κόλπου και της ουρήθρας.

Η κατάσταση αυτή θεωρείται ότι οφείλεται σε μεγάλο βαθμό σε ορμονικά αίτια, είναι καλοήθης και στην πλειοψηφία των περιπτώσεων δεν προκαλεί συμπτώματα. Σε όλες τις περιπτώσεις οι συμφύσεις υποχωρούν μόνες τους κατά την έναρξη της εφηβείας.

Στις λίγες περιπτώσεις που η σύμμυση προκαλεί συμπτώματα- δυσκολία δηλαδή στην ούρηση και τοπικό ερεθισμό εξαιτίας παρακράτησης ούρων- συνιστάται θεραπεία η οποία μπορεί να είναι είτε συντηρητική- με τοπική εφαρμογή αλοιφών κορτιζόνης ή οιστρογόνων- είτε επεμβατική μετά από τοπική αναισθησία. Πάντως, εξαιτίας του υψηλού ποσοστού υποτροπής των συμφύσεων μετά από οποιαδήποτε θεραπευτική αντιμετώπιση, καλό είναι να μην επεμβαίνουμε σε περίπτωση που αυτές δεν προκαλούν ενοχλήσεις.

Ατρησία του παρθενικού υμένα

Η ατρησία του παρθενικού υμένα αποτελεί την πιο συχνή συγγενή ανωμαλία των γεννητικών οργάνων στα κορίτσια. Ο φυσιολογικός παρθενικός υμένας εμφανίζεται συνήθως δακτυλιοειδής επιτρέποντας την έξοδο των βλεννωδών εκκρίσεων του κόλπου και του αίματος κατά την έμμηνο ρύση.

Στην περίπτωση της ατρησίας οι εκκρίσεις και το αίμα συγκεντρώνονται στον κόλπο και στη μήτρα και προκαλούν σταδιακά διάταση των οργάνων αυτών με συμπτώματα όπως κοιλιακό άλγος, ψηλαφητή μάζα στην κάτω κοιλιά, δυσουρία ή δυσκοιλιότητα από πίεση των παρακείμενων οργάνων. Μερικές φορές η διάγνωση τίθεται κατά τη νεογνική ηλικία, καθώς εκκρίσεις του κόλπου ως απάντηση στις μητρικές ορμόνες συγκεντρώνονται στον κόλπο του νεογνού.

Συνηθέστερα όμως η διάγνωση μπαίνει κατά την έναρξη της ήβης και την αρχή της εμμήνου ρύσεως. Σε κάθε περίπτωση πρωτοπαθούς αμηνόρροιας σε κορίτσια εφηβικής ηλικίας που εμφανίζουν κυκλικό πόνο κάθε μήνα και παρουσία μάζας χαμηλά στην κοιλιά, θα πρέπει να τίθεται η υπόνοια της ατρησίας του παρθενικού υμένα.

Η διάγνωση είναι συνήθως εύκολη και τις περισσότερες φορές αρκεί η επισκόπηση των έξω γεννητικών οργάνων. Η θεραπεία είναι χειρουργική και, εφόσον γίνει έγκαιρα, η πάθηση αυτή δεν προκαλεί προβλήματα στη μετέπειτα αναπαραγωγική λειτουργία της έφηβης.